Γρηγόρης Μπέκος
Ο ελβετός συγγραφέας πέρασε επτά ημέρες στο Χίθροου για το νέο του βιβλίο
ΤΟ ΒΗΜΑ, 26/10/2011, 17:35
Ο ελβετός συγγραφέας και καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Αλαίν ντε Μποττόν πέρασε επτά ημέρες στο Χίθροου
Αθήνα
ΑΛΑΙΝ ΝΤΕ ΜΠΟΤΤΟΝ
Μια εβδομάδα στο αεροδρόμιο
Μετάφραση Αντώνης Καλοκύρης
Εκδόσεις Πατάκη, 2011, σελ. 147, τιμή 9 ευρώ
«Σ' έναν κόσμο γεμάτο χάος και αταξία, ο επιβατικός σταθμός έμοιαζε ένα αξιοσημείωτο και αξιοπερίεργο καταφύγιο κομψότητας και λογικής» γράφει ο Αλαίν ντε Μποττόν στο πιο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο «Μια εβδομάδα στο αεροδρόμιο». Το αεροδρόμιο, μας διαβεβαιώνει ο ελβετός συγγραφέας και καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, είναι το ευφάνταστο κέντρο της σύγχρονης κουλτούρας, το μοντέρνο επίκεντρο του πολιτισμού μας.
Τον Αύγουστο του 2009, ο ίδιος προσκλήθηκε απ' την εταιρεία BAA, ιδιοκτήτρια του Χίθροου, να γίνει ο πρώτος φιλοξενούμενος συγγραφέας στην ιστορία του και να περάσει εκεί επτά ολόκληρες ημέρες έχοντας προνομιακή πρόσβαση στις εγκαταστάσεις και τις υπηρεσίες του αεροδρομίου. Το γραφείο του τοποθετήθηκε στον χώρο έκδοσης εισιτηρίων, σ' ένα απ' τα πιο πολυσύχναστα μέρη του πλανήτη.
Σκοπός του ήταν η δημιουργική παρατήρηση. «Η προσδοκία μου από το αεροδρόμιο ήταν απλώς να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία του όπως σε κάθε άλλη μέρα του χρόνου». Το γραφείο του «αποτελούσε κατά βάθος μία ανοιχτή πρόσκληση στους χρήστες του σταθμού προκειμένου να παρατηρήσουν όσα συνέβαιναν γύρω τους, με λίγη περισσότερη φαντασία και προσοχή, δίνοντας βάρος στα συναισθήματα που προκαλούν τα αεροδρόμια, τα οποία όμως σπάνια αντιμετωπίζουμε ή επεξεργαζόμαστε ως την πύλη μας» όπως αναφέρει ο Αλαίν ντε Μποττόν.
Στη διάρκεια της παραμονής του εκεί, παρατήρησε κάμποσες αφίξεις και αναχωρήσεις, συνάντησε και μίλησε με ταξιδιώτες απ' όλο τον κόσμο, ανθρώπους που μετακινούνταν για επαγγελματικούς λόγους ή περίμεναν με ανυπομονησία τις διακοπές τους, κουβέντιασε με πιλότους, καθαρίστριες, χειριστές αποσκευών, υπαλλήλους ασφαλείας, φροντιστές αλλά και τους δυο ιερείς του αεροδρομίου. Τον συγγραφέα συνόδευσε ο γνωστός φωτορεπόρτερ Ρίτσαρντ Μπέικερ που απαθανάτισε με τον φακό του τη δράση του αεροδρομίου και τη δική του.
«Παρά την επίπλαστη κοινοτοπία του, το τελετουργικό ενός αεροπορικού ταξιδιού συνδέεται άρρηκτα, ακόμη και στις υλιστικές εποχές, με τα θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξης - έτσι όπως εμφανίζονται σε όλες τις θρησκείες του κόσμου» γράφει ο Αλαίν ντε Μποττόν προσπαθώντας να συλλάβει αυτό που θα ονομάζαμε «μεταφυσική του ταξιδιού».
Γι' αυτόν οι χώροι μοιράζονται «ασυνείδητα το πνεύμα της εποχής τους», τα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων σηματοδοτούν μια «ιστορική μετατόπιση από τον ανθρώπινο παράγοντα στα ρομπότ», μια φυσούνα προσφέρει «ένα διστακτικό φιλί στη μπροστινή αριστερή πόρτα» ενός αεροσκάφους, οι οθόνες ανακοινώσεων - εκτός από πληροφόρηση - παρέχουν φιλοσοφικούς υπαινιγμούς «για την ύπαρξη άπειρων και άμεσων πιθανοτήτων» στον κόσμο, η άφιξη ενός αγαπημένου προσώπου προκαλεί «μια αίσθηση εξαπάτησης του ίδιου του θανάτου».
Επιπλέον, το να περιφέρονται ο ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας ή ο σκωτσέζος οικονομολόγος Ανταμ Σμιθ στους διαδρόμους του Χίθροου στο σημερινό Λονδίνο, δεν συνιστά, στην περίπτωση του Αλαίν ντε Μποττόν, κάτι το περίεργο. Η σύνδεση της καθημερινότητας με τη φιλοσοφία, ο στοχασμός πάνω στο πώς ζούμε ή πώς θα μπορούσαμε να ζούμε καλύτερα έχοντας πλήρη συνείδηση αυτού, είναι οι ελκυστικές σταθερές στα βιβλία του που πάντα όμως καταφέρνουν να μας εκπλήξουν.
Το «Ημερολόγιο Χίθροου» είναι γεμάτο με ιστορίες απώλειας, επιθυμίας και προσδοκίας, στιγμιότυπα από τις ψυχές των ταξιδιωτών που ετοιμάζονταν ν' ανέβουν στους ουρανούς. Πρόκειται για ένα αφήγημα με αποσπασματικές ιστορίες, που αφορά τις ψυχολογικές μεταπτώσεις και τη συναισθηματική κλιμάκωση του ατόμου στην ιδιάζουσα συνθήκη του ταξιδιού. Ενα βιβλίο για το ταξίδι ως αναπόσπαστο μέρος και της ζωής και του πολιτισμού μας.
«Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες ίσως ήταν σοφότερο να μας ρωτούν τι ελπίζουμε να αλλάξουμε στη ζωή μας κι όχι απλώς πού θέλουμε να πάμε» καταλήγει ο Αλαίν ντε Μποττόν και μάλλον έχει δίκιο.
Ο ελβετός συγγραφέας πέρασε επτά ημέρες στο Χίθροου για το νέο του βιβλίο
ΤΟ ΒΗΜΑ, 26/10/2011, 17:35
Ο ελβετός συγγραφέας και καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Αλαίν ντε Μποττόν πέρασε επτά ημέρες στο Χίθροου
Αθήνα
ΑΛΑΙΝ ΝΤΕ ΜΠΟΤΤΟΝ
Μια εβδομάδα στο αεροδρόμιο
Μετάφραση Αντώνης Καλοκύρης
Εκδόσεις Πατάκη, 2011, σελ. 147, τιμή 9 ευρώ
«Σ' έναν κόσμο γεμάτο χάος και αταξία, ο επιβατικός σταθμός έμοιαζε ένα αξιοσημείωτο και αξιοπερίεργο καταφύγιο κομψότητας και λογικής» γράφει ο Αλαίν ντε Μποττόν στο πιο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο «Μια εβδομάδα στο αεροδρόμιο». Το αεροδρόμιο, μας διαβεβαιώνει ο ελβετός συγγραφέας και καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, είναι το ευφάνταστο κέντρο της σύγχρονης κουλτούρας, το μοντέρνο επίκεντρο του πολιτισμού μας.
Τον Αύγουστο του 2009, ο ίδιος προσκλήθηκε απ' την εταιρεία BAA, ιδιοκτήτρια του Χίθροου, να γίνει ο πρώτος φιλοξενούμενος συγγραφέας στην ιστορία του και να περάσει εκεί επτά ολόκληρες ημέρες έχοντας προνομιακή πρόσβαση στις εγκαταστάσεις και τις υπηρεσίες του αεροδρομίου. Το γραφείο του τοποθετήθηκε στον χώρο έκδοσης εισιτηρίων, σ' ένα απ' τα πιο πολυσύχναστα μέρη του πλανήτη.
Σκοπός του ήταν η δημιουργική παρατήρηση. «Η προσδοκία μου από το αεροδρόμιο ήταν απλώς να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία του όπως σε κάθε άλλη μέρα του χρόνου». Το γραφείο του «αποτελούσε κατά βάθος μία ανοιχτή πρόσκληση στους χρήστες του σταθμού προκειμένου να παρατηρήσουν όσα συνέβαιναν γύρω τους, με λίγη περισσότερη φαντασία και προσοχή, δίνοντας βάρος στα συναισθήματα που προκαλούν τα αεροδρόμια, τα οποία όμως σπάνια αντιμετωπίζουμε ή επεξεργαζόμαστε ως την πύλη μας» όπως αναφέρει ο Αλαίν ντε Μποττόν.
Στη διάρκεια της παραμονής του εκεί, παρατήρησε κάμποσες αφίξεις και αναχωρήσεις, συνάντησε και μίλησε με ταξιδιώτες απ' όλο τον κόσμο, ανθρώπους που μετακινούνταν για επαγγελματικούς λόγους ή περίμεναν με ανυπομονησία τις διακοπές τους, κουβέντιασε με πιλότους, καθαρίστριες, χειριστές αποσκευών, υπαλλήλους ασφαλείας, φροντιστές αλλά και τους δυο ιερείς του αεροδρομίου. Τον συγγραφέα συνόδευσε ο γνωστός φωτορεπόρτερ Ρίτσαρντ Μπέικερ που απαθανάτισε με τον φακό του τη δράση του αεροδρομίου και τη δική του.
«Παρά την επίπλαστη κοινοτοπία του, το τελετουργικό ενός αεροπορικού ταξιδιού συνδέεται άρρηκτα, ακόμη και στις υλιστικές εποχές, με τα θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξης - έτσι όπως εμφανίζονται σε όλες τις θρησκείες του κόσμου» γράφει ο Αλαίν ντε Μποττόν προσπαθώντας να συλλάβει αυτό που θα ονομάζαμε «μεταφυσική του ταξιδιού».
Γι' αυτόν οι χώροι μοιράζονται «ασυνείδητα το πνεύμα της εποχής τους», τα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων σηματοδοτούν μια «ιστορική μετατόπιση από τον ανθρώπινο παράγοντα στα ρομπότ», μια φυσούνα προσφέρει «ένα διστακτικό φιλί στη μπροστινή αριστερή πόρτα» ενός αεροσκάφους, οι οθόνες ανακοινώσεων - εκτός από πληροφόρηση - παρέχουν φιλοσοφικούς υπαινιγμούς «για την ύπαρξη άπειρων και άμεσων πιθανοτήτων» στον κόσμο, η άφιξη ενός αγαπημένου προσώπου προκαλεί «μια αίσθηση εξαπάτησης του ίδιου του θανάτου».
Επιπλέον, το να περιφέρονται ο ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας ή ο σκωτσέζος οικονομολόγος Ανταμ Σμιθ στους διαδρόμους του Χίθροου στο σημερινό Λονδίνο, δεν συνιστά, στην περίπτωση του Αλαίν ντε Μποττόν, κάτι το περίεργο. Η σύνδεση της καθημερινότητας με τη φιλοσοφία, ο στοχασμός πάνω στο πώς ζούμε ή πώς θα μπορούσαμε να ζούμε καλύτερα έχοντας πλήρη συνείδηση αυτού, είναι οι ελκυστικές σταθερές στα βιβλία του που πάντα όμως καταφέρνουν να μας εκπλήξουν.
Το «Ημερολόγιο Χίθροου» είναι γεμάτο με ιστορίες απώλειας, επιθυμίας και προσδοκίας, στιγμιότυπα από τις ψυχές των ταξιδιωτών που ετοιμάζονταν ν' ανέβουν στους ουρανούς. Πρόκειται για ένα αφήγημα με αποσπασματικές ιστορίες, που αφορά τις ψυχολογικές μεταπτώσεις και τη συναισθηματική κλιμάκωση του ατόμου στην ιδιάζουσα συνθήκη του ταξιδιού. Ενα βιβλίο για το ταξίδι ως αναπόσπαστο μέρος και της ζωής και του πολιτισμού μας.
«Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες ίσως ήταν σοφότερο να μας ρωτούν τι ελπίζουμε να αλλάξουμε στη ζωή μας κι όχι απλώς πού θέλουμε να πάμε» καταλήγει ο Αλαίν ντε Μποττόν και μάλλον έχει δίκιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου