Έκθεση: Κακοποίηση του Παιδιού


Ι. Εισαγωγικό κείμενο

Φτώχεια και κακοποίηση πάνε μαζί!

επιμέλεια:  Δήμητρα Ντούρμα
Στην ιστοσελίδα enet.gr (εδώ) διαβάσαμε πως η οικονομική κρίση, η οποία ενισχύει όλο και πιο πολύ τη φτώχεια, επιφέρει αύξηση της κακοποίησης παιδιών, ενδοοικογενειακή αλλά και ενδοσχολική βία.

Πολλαπλασιάζονται οι υποθέσεις στην Εισαγγελία Ανηλίκων. Λιγοστές και ανεπαρκείς οι υπηρεσίες προστασίας παιδιών

Πιο συγκεκριμένα, οι ελάχιστες υπηρεσίες στην Ελλάδα για την προστασία του παιδιού βρίσκονται αντιμέτωπες με χρονοβόρες και ανεπαρκείς θεσμικές διαδικασίες. Δυστυχώς, στην Ελλάδα παρατηρείται ένδεια στους μηχανισμούς υποστήριξης του παιδιού, αφού δεν υπάρχει πίστη στην ύπαρξη υποστηρικτικού πλαισίου, και έτσι επικρατεί σιωπή κι όχι έγκαιρη προσφυγή σε υπηρεσίες. Έπειτα, σε εγκατάλειψη βρίσκεται ο θεσμός της αναδοχής που θα μπορούσε να δώσει λύσεις. Ταυτόχρονα, από τις 600-700 υιοθεσίες που γίνονται ετησίως στην Ελλαδα μόνο το 10% είναι δημόσιες, γεγονός που έκανε ειδικούς επιστήμονες να μιλούν "για εμπόριο παιδιών"!
Ο Συνήγορος του Παιδιού (εδώ)
"Αν τώρα δεν φροντίσουμε για αυτά τα παιδιά, θα έχουμε μια γενιά από επιθετικούς νέους. Παρά την κρίση δεν θα σηκώσουμε τα χέρια ψηλά. Πρέπει να δουλέψουμε με μετακύλιση κονδυλίων προς την προστασία του παιδιού και με δικτύωση των υπαρχόντων υπηρεσιών. Έχουμε υποχρέωση προς τα παιδιά", επισήμανε ο Συνήγορος του Παιδιού Γ. Μόσχος σε χθεσινή ημερίδα για την παιδική κακοποίηση που διοργάνωσαν τα Παιδικά Χωριά SOS σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (εδώ).

Σύμφωνα με μια έρευνα του ΕΚΚΕ, το 2009 ο κίνδυνος φτώχειας, η οποία συνδέεται ανέκαθεν με την παιδική κακοποίηση, στην Ελλάδα ήταν στο 23,4% έναντι του μέσου όρου 19,6% στην Ευρώπη. Η χώρα μας,λ οιπόν, βρίσκεται στην 7η θέση σχετικά με τον κίνδυνο του πληθυσμού για φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό και στην 8η θέση αναφορικά με τον κίνδυνο παιδικής φτώχειας.

Επιπλέον, ο εισαγγελέας Ανηλίκων Αθηνών, Ηλίας Ζαγοραίος, αναφέρει ότι στο μεγάλο ποσοστό σωματικής κακοποίησης και στις τρομοκρατικές διαστάσεις που έχει λάβει η σεξουαλική κακοποίηση έχει συμβάλλει και το Διαδίκτυο. Έπειτα, τόνισε πως βάσει ερευνών η πιθανότητα των κακοποιημένων παιδιών να κακοποιήσουν στο μέλλον τα ίδια στις οικογένειές τους είναι τουλάχιστον 30%. Τέλος, υποστήριξε ότι η απομάκρυνση από την οικογένεια αποτελεί το ύστατο μέσον καθώς είναι πιο βλαβερή από τη σωματική κακοποίηση, καθώς συνήθως τα παιδιά πάνε σε Ιδρύματα όπου υπάρχουν αδιαφορία, ακατάλληλες τιμωρίες ή και αποπλάνηση.

Οι εκπρόσωποι των ξενώνων που υπάγονται στα χωριά SOS (εδώ) προβληματίζονται σχετικά με το ότι όλα τα παιδιά έχουν φτάσει στους ξενώνες όταν έχει εκδηλωθεί η κρίση και όχι όταν ήταν εφικτή η προληπτική παρέμβαση στο οικογενειακό περιβάλλον. Παρατηρείται, είπαν, μεγάλη καθυστέρηση στο να έρθουν αλλά και να φύγουν ώστε να αποφευχθεί η ιδρυματοποίηση, παρά το γεγονός ότι το θεραπευτικό πλάνο ολοκληρώνεται σε 6 μήνες.

Αντίστοιχο δημοσίευμα στο Έθνος (εδώ)


ΙΙ. Προβληματική - Υλικό

επιμέλεια: Θωμάς Μελάς
Μορφές κακοποίησης του Παιδιού (Παιδί και Βία)



  • 1. μπορεί να το λέει και ο Καραγκιόζης
να μη χτυπάμε τα παιδιά!


  • 2. αλλά μια έρευνα και
ένα γράφημα...  (και όχι μόνο αυτά, βεβαια)


(Συγγνώμη που δε φαίνεται καθαρα το γράφημα. Μπορείτε να το δείτε στην Καθημερινή στο τέλος του επόμενου άρθρου.)
  • 3. δείχνoυν ότι
Ζει και βασιλεύει η βία κατά παιδιών
( Άρθρο εφημερίδας)
Η κακομεταχείριση από τους γονείς παραμένει συχνό φαινόμενο,ενώ απουσιάζει η πρόληψη

πηγή: Καθημερινή (εδώ) [Στο τέλος του άρθρου μπορείτε με κλικ να δείτε το παραπάνω γράφημα]

του Γιάννη Eλαφρού

Δέρνουμε ακόμα τον «βασιλιά των Χριστουγέννων»! Τα παιδιά στην Ελλάδα, παρότι αναδεικνύονται στις γιορτές ως τα πλέον «χαϊδεμένα» μέλη της οικογένειας, βρίσκονται αντιμέτωπα κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς με κρούσματα σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η κακομεταχείριση των παιδιών στην Ελλάδα παραμένει ιδιαίτερα ανθεκτική, την ίδια ώρα που οι κρατικές και δημόσιες δομές πρόληψης και αντιμετώπισης παραμένουν υποτυπώδεις.
             Υποκριτική και εν πολλοίς καταναλωτική χαρακτηρίζει την επικοινωνιακή έκρηξη προβολής του παιδιού την περίοδο των γιορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς ο ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης, επικεφαλής της διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού. «Δυστυχώς οι δείκτες καταγραφής της σωματικής και ψυχολογικής βίας κατά των παιδιών είναι εξαιρετικά υψηλοί. Τα χτυπήματα στον πισινό ή ακόμα και στο κεφάλι, η έντονη ψυχολογική πίεση, οι εξευτελισμοί και οι απειλές, ακόμα και η σεξουαλική κακοποίηση, παραμένουν πολύ συχνά φαινόμενα στην ελληνική κοινωνία. Αυτό μαρτυρούν τα περιστατικά των παιδιών που έρχονται βαριά κακοποιημένα σε νοσοκομεία ή σε αστυνομικά τμήματα», λέει στην «Κ» ο κ. Νικολαΐδης. Πρόκειται για μια γενική αμηχανία των γονιών για το πώς θα αναθρέψουν τα παιδιά τους, μέσα σ' ένα κοινωνικό περιβάλλον που αποσαθρώνεται.
Σωματική τιμωρία
            Μεγάλο μέρος των γονιών στην Ελλάδα εξακολουθεί να πιστεύει ότι «το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο», παρότι οι ίδιοι απαντούν (σε ποσοστό 90%) ότι η αποτελεσματικότητά του είναι μηδαμινή. Σε έρευνα που έγινε προ 15ετίας, μεταξύ γονιών παιδιών των μικρότερων τάξεων του δημοτικού, καταγράφηκε ότι τα 2/3 χρησιμοποιούν τακτικά τη σωματική τιμωρία. Ανάλογη έρευνα που διενεργήθηκε το 2008, σε γονείς μεγαλυτέρων παιδιών (ηλικίας 12-13 ετών) έδειξε ότι το 56% καταφεύγουν ακόμα στο ξύλο για να «συνετίσουν» τα παιδιά τους. «Εάν υπολογίσουμε ότι ο ξυλοδαρμός αντικειμενικά υποχωρεί στις μεγαλύτερες ηλικίες, βλέπουμε ότι τα ποσοστά παραμένουν αναλλοίωτα», σχολιάζει ο κ. Νικολαΐδης. Δηλαδή ύστερα από 15 χρόνια που θέλουμε να πιστεύουμε ότι εξέφρασαν μια ανάπτυξη μορφωτική - πολιτιστική, η χρήση βάρβαρων μεθόδων διαπαιδαγώγησης παραμένει σε σημαντικά ποσοστά μέσα στην ελληνική οικογένεια. «Παρά τα όσα λέγονται, η ανατροφή των παιδιών έχει υποχωρήσει στην ιεράρχηση της κοινωνίας», σχολιάζει. Ταυτόχρονα, το σύνολο των κοινωνικών συνθηκών (εντατικοποίηση της εργασίας, διάρρηξη της συνοχής της οικογένειας κ.λπ.) οδηγεί σε όξυνση των φαινομένων. «Η σωματική βία εμφανίζεται πιο έντονα στα πιο φτωχά, πιο περιθωριοποιημένα στρώματα του πληθυσμού, συχνά μαζί με χρήση ουσιών και αλκοολισμό. Η σεξουαλική βία κατά των παιδιών, ακόμα και η σωματική παραβίαση, εμφανίζεται με την ίδια ένταση τόσο σε πλούσιους όσο και σε φτωχούς», λέει ο διευθυντής Ψυχικής Υγείας του παιδιού. Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η κατάσταση όσον αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος από την πολιτεία. «Είμαστε χειρότερα από τη Ρουμανία και τη Σερβία», τονίζει ο κ. Νικολαΐδης, ο οποίος έχει άμεση γνώση του θέματος, καθώς η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας είναι συντονιστής σε μια μεγάλη επιδημιολογική έρευνα (3.000 παιδιά, η μεγαλύτερη στην Ευρώπη) σε εννιά χώρες των Βαλκανίων.
Δεν καταγράφονται
           Στην Ελλάδα απουσιάζει η πολιτική πρόληψης, οι δομές αντιμετώπισης και ένα ενιαίο εθνικό σύστημα καταγραφής και αντιμετώπισης των προβλημάτων. Από τον τομέα της πρόληψης απουσιάζουν τα εκτεταμένα προγράμματα ψυχικής υγείας, οι σχολές γονέων για τη διδαχή εναλλακτικών τρόπων διαπαιδαγώγησης κ.ά. Ούτε η διαχείριση των καταγγελιών ή των αναφορών για κακοποίηση παιδιού δεν έχει διευθετηθεί. «Καταγγελίες φθάνουν στον Συνήγορο του Παιδιού, στο δικό μας κέντρο Ψυχικής Υγείας, σε μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση. Καθώς όμως δεν υπάρχει ένα ενιαίο πρωτόκολλο, οι αναφορές πολλές φορές χάνονται στη γραφειοκρατία ή ανακυκλώνονται για χρόνια». Δεν υπάρχει καν εθνικό αρχείο κρουσμάτων. Πόσα αναφέρθηκαν πέρυσι; Κανείς δεν ξέρει. Πώς μπορεί έτσι να χαραχτεί πολιτική;
Μικρή η «δύναμη» του κοινωνικού λειτουργού
    «Υποτιμημένος είναι ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού», καταγγέλλει ο κ. Νικολαΐδης. «Ο επαγγελματίας στον χώρο της ψυχικής υγείας που θα αναφέρει ένα περιστατικό κακοποίησης ή παραμέλησης είναι σαν να έχει ατομική ευθύνη γι' αυτό. Έχει συμβεί πολλές φορές κοινωνικοί λειτουργοί να μηνύονται για συκοφαντική δυσφήμηση και να μπλέκουν με δικηγόρους και δικαστήρια για 7 έως 9 χρόνια. Ολα αυτά δρουν αποτρεπτικά», συμπληρώνει, δηλώνοντας ιδιαίτερα ανήσυχος: «Στο άμεσο μέλλον θα αντιμετωπίσουμε μια άνευ προηγουμένου έκρηξη κοινωνικών αναγκών, όσον αφορά τη φροντίδα των παιδιών, αλλά και των ηλικιωμένων. Μέχρι τώρα η ελληνική κοινωνία αντιμετώπιζε τα προβλήματα αυτά μέσω των συγγενικών ή άλλων σχέσεων (π.χ. γειτονιά), που είχαν το στοιχείο της αλληλεγγύης. Σήμερα οι ιστοί αυτοί διαρρηγνύονται, με αποτέλεσμα να βλέπουμε παιδιά να κυκλοφορούν κυριολεκτικά μόνα τους. Καθώς απουσιάζουν το κοινωνικό κράτος και οι δομές πρόνοιας, αφού κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να στήσει ένα τέτοιο δίκτυο, το πρόβλημα θα γίνει εκρηκτικό. Δεν μπορεί να είναι απάντηση η φιλανθρωπία». Σύμφωνα με τον κ. Νικολαΐδη, αυτή τη στιγμή υπάρχει πλήθος φορέων (δημόσιων και ιδιωτικών) που ασχολούνται με το παιδί, αλλά με λίγες δυνάμεις ο καθένας, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα χάος. Η απουσία συντονισμού, κρατικής εποπτείας και ένταξης των φορέων σ' ένα ενιαίο σύνολο, έχει ως συνέπεια την πολύ μικρή αποτελεσματικότητα.

  • 4. Με αφορμή όμως
μια ημέρα - αφιέρωμα & ένα σύνθημα
"Ψηλά τα Χέρια!"
πηγή εδώ



Με αφορμή την 30η Απριλίου -Παγκόσμια Ημέρα κατά της Σωματικής Τιμωρίας των Παιδιών- το Δίκτυο για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά, χρησιμοποιεί φέτος το σύνθημα «Ψηλά τα Χέρια!», υπενθυμίζοντας την αναγκαιότητα της μη βίαιης διαπαιδαγώγησης των παιδιών. 














       Το Δίκτυο διοργανώνει Ανοικτή Συζήτηση με θέμα «Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους γονείς να μεγαλώνουν τα παιδιά τους χωρίς βία;», την Τρίτη 3.5.2011 στο Υπουργείο Παιδείας (Αίθουσα Γαλάτεια Σαράντη), στην οποία θα παρουσιαστεί η δράση του Δικτύου έως σήμερα, θα τοποθετηθούν επιστήμονες και επαγγελματίες από τον χώρο της υγείας, της ψυχικής υγείας και της εκπαίδευσης και θα ακολουθήσει συζήτηση με τους προσκεκλημένους εκπροσώπους φορέων και οργανώσεων. Η συζήτηση έχει στόχο την ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων για το περιεχόμενο και τη μέθοδο της εκπαίδευσης στον θετικό γονικό ρόλο αλλά και το έργο που μπορούν να επιτελούν οι εκπαιδευτικοί, οι κοινωνικές υπηρεσίες και άλλοι κοινωνικοί φορείς σχετικά με την συμβουλευτική προς τους γονείς για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους χωρίς σωματική τιμωρία.
03-05-11 Χαιρετισμός Αναπληρώτριας Υπουργού Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Φώφης Γεννηματά, στην έναρξη της ανοιχτής συζήτησης του «Δικτύου για την Πρόληψη και της Καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά» (εδώ)
  • 5. είπαμε να κάνουμε μια πλοήγηση στη χώρα του youtube
ψάχνοντας, εύκολα βρήκαμε ότι κυκλοφορεί άφθονο και πολύ ενδιαφέρον υλικό για το θέμα
κακοποίηση των παιδιών






Βλέπε και εδώ (10.000 παιδιά προϊόντα εμπορίου στην τηλεόραση )

Συνεχίζεται...

Τελευταία ενημέρωση 4 Μαϊου 2011