Βικτόρια Χίσλοπ, Το νησί
Ποιο βιβλίο επιλέγουμε
Επιλέγουμε το bestseller της Vistoria Hislop, Το Νησί, παίρνοντας ερέθισμα από την καινούρια σειρά το Μαγα η οποία φέρει τον ίδιο τίτλο (Η σειρά έχει ήδη , από τα πρώτα επεισόδια, αποσπάσει πολύ καλές κριτικές) και επειδή το θέμα της η τύχη των χανσενικών (λεπρών) στην Κρήτη από την αρχή μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα είναι πολύ ενδιαφέρον θέμα. Η Βικτόρια Χίσλοπ είναι δημοσιογράφος και συνεργάζεται με τις εφημερίδες Sunday Telegraph και Daily Telegraph, όπως και Woman & Home. Ζει στο Κεντ της Αγγλίας, μαζί με το σύζυγό της και τα δυο τους παιδιά.
Της απονεμήθηκε το βρετανικό βραβείο του Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα για το 2007. Το Νησί κυριάρχησε για 24 βδομάδες στο βρετανικό top 10 και οι πωλήσεις του ξεπέρασαν ήδη τα 2 εκατομμύρια αντίτυπα. Έχει μεταφραστεί σε 8 γλώσσες!
Είναι ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε το 2006-2007 στο Κέντ της Αγγλίας.
Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της συγγραφέως και ακολούθησε «Ο γυρισμός». Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Διόπτρα".
Υπόθεση
Η Άλεξις Φίλντινγκ μια εικοσιπεντάχρονη αρχαιολόγος Αγγλίδα κατά το ήμισυ και Ελληνίδα κατά το άλλο μισό της καταγωγής της, έρχεται για διακοπές στην Ελλάδα. Ένα από τα νησιά που θα επισκεφτεί είναι και η Κρήτη, ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας της Σοφίας. Σε ένα μικρό χωριό της Κρήτης, την Πλάκα, η Άλεξις βρίσκει την άκρη του νήματος της οικογενειακής της ιστορίας. Μιας ιστορίας που η Σοφία προσπάθησε να κρατήσει κρυφή από τα παιδιά της. Μιας ιστορίας που συνδέεται άμεσα με το νησί της Σπιναλόγκας. Μέσα από τις αφηγήσεις μιας φίλης τής Σοφίας, της Φωτεινής Δαβάρα, η Άλεξις μαθαίνει πώς ζούσαν στο νησί Σπιναλόγκα οι Χανσενικοί (Λεπροί) από τις αρχές ως τα μέσα του προηγούμενοι αιώνα, οπότε και βρέθηκε η θεραπεία της νόσου του Χάνσεν.
Πρόσωπα
Ελένη Πετράκη, μητέρα της Άννας και της Μαρίας, σύζυγος του Γιώργου Πετράκη, δασκάλα του χωριού. Έζησε αρκετά χρόνια της ζωής της στη Σπιναλόγκα μαζί με το Δημήτρη Λεμονιά, μαθητή της στοσχολέιο της Πλάκας.
Μαρία Πετράκη, πέρασε και αυτή από το μικρό νησί της Σπιναλόγκα, παντρεύτηκε τον Νικόλαο Κυρίτση, γιατρό του νοσοκομείου στο Ηράκλειο, γιατρό της Σπιναλόγκα˙ ήταν ο πρώτος που χορήγησε το φάρμακο καταπολέμησης της νόσου του Χάνσεν στο Νησί.
Άννα Πετράκη, σύζυγος του Ανδρέα Βανδουλάκη (γιος του Αλέξανδρου και της Ελευθερίας) ερωμένη τυο Μανώλη Βαρδουλάκη (εξάδερφος του Ανδρέα Βαρδουλάκη και μάλλον πατέρας της Σοφάις Φίλντιγκ) και μητ’ερα της Σοφίας Φίλντιγκ (μητέρα της Άλεξης και του Νικ και σύζυγος τυο Μάρκους Φίλντιγκ)
Γιώργος Πετράκης, βαρκάρης που τροφοδοτούσε κάθε βδομάφα τη Σπιναλόγκα
Εντ, μνηστήρας της Άλεξις
Φωτεινή Αγγελοπούλου, κόρη της Σαβίνας Αγγελοπούλου και αδερφή του Αντώνη
Ελπίδα και Πέτρος Κοντομάρης, ζευγάρι και φίλοι της Ελένης, λεπροί κάτοικοι της Σπιναλόγκας (ο Πέτρος υπήρξε πρόεδρος της Κοινότητας Σπιναλόγκας)
Χρήστος Λαπάκης, γιατρός τα Σπιναλόγκας ( και μάλλον πατέρας της Σοφίας Φίλντινγκ)
Νίκος Παπαδημητρίου, δικηγόρος από την Αθήνα και νέος πρόεδρος της Σπιναλόγκας
Θέματα που θίγει η συγγραφέας
Η συγγραφέας αναφέρεται άμεσα στη νόσο του Χάνσεν. Η νόσος του Χάνσεν, η λέπρα κατά παλαιότερη ονομασία, είναι νόσος λοιμώδης, την ύπαρξη της οποίας γνωρίζουμε και από αρχαίους συγγραφείς. Σύμφωνα και με επιστημονικά τεκμηριωμένα συμπεράσματα του τελευταίου αιώνα, η μεταδοτικότητά της είναι πολύ περιορισμένη. Η νόσος έχει μεγάλο χρόνο επώασης κα εκδηλώνεται , κατά κύριο λόγο, με «συμμετρικό» εξάνθημα στο δέρμα. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, προσβάλλει πέραν του δέρματος, νεύρα και άκρα˙ ακόμη κι όργανα και συστήματα. Σπάνια, σπανιότατα ο ασθενής καταλήγει στο θάνατο εξαιτίας της νόσου (και εφόσον είναι εκτός θεραπείας). Η θεραπεία σταματά την εξέλιξή της, καταπολεμά το μυκοβακτηρίδιο, αλλά δεν αποκαθιστά βλάβες, π.χ. παραμορφώσεων στα άκρα. Θα έλεγε κανείς ότι τη μεγάλη φοβία της νόσου και την προκατάληψη ενίσχυαν η αποκρουστική εικόνα του παραμορφωμένου ασθενή και τα άτονα έλκη του δέρματος. Ακόμα, η σύνδεσή της με τη Βίβλο και η θεραπεία της από το Χριστό, αναμφισβήτητα ήταν ένας άλλος παράγοντας.
Επιπλέον μιλάει για την αγάπη, η οποία παράλληλα με (και παρά) τις οικογενειακές τραγωδίες, τον πόλεμο, τα αβάσταχτα μυστικά, τις συνταρακτικές αποκαλύψεις και τις κατεστραμμένες και καταδικασμένες ζωές καταφέρνει να επιβιώσει.
Η λέπρα και η Σπιναλόγκα δεν είναι η ουσία της Ιστορίας. Η ουσία βρίσκεται βαθύτερα και τόσο η λέπρα όσο και το νησί που φιλοξένησε τους φορείς της, αποτελούν απλά το μέσον για να εκφραστούν άλλα πράγματα που ξεπερνάνε τη δύναμη τη αρρώστιας. Είναι η δύναμη της οικογένειας που είναι πάνω απ’ όλα, οι δεσμοί ανάμεσα στους ανθρώπους που είναι πολύ ισχυροί για να σπάσουν μπροστά στην πρώτη δυσκολία είτε αυτή είναι μικρή είτε μεγάλη. Είναι η αξία των ανθρώπων που δεν μπορεί να στιγματιστεί, η θέληση για ζωή ακόμη και όταν στέλνονται σε έναν τόπο με προορισμό το θάνατο. Γιατί αυτό είναι το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Η δύναμη, το κουράγιο και η θέληση να αντισταθεί στο προδιαγεγραμμένο. Η άρνηση να παραδοθεί στο τέλμα του θανάτου, να καταδικάσει μια ζωή που δεν έχει τελειώσει. Μια ζωή που μπορεί να μεταμορφωθεί και να προσαρμοστεί στις συνθήκες αντί να υποκύψει στο βάρος τους.
Η υπόθεση με λίγο περισσότερα λόγια
Το Νησί ξεκινά με το ταξίδι της νεαρής αρχαιολόγου, της Άλεξις, στην Κρήτη, πατρίδα της μάμας της και την προσπάθειά της να μάθει για την οικογένειά της. Η διήγηση μιας ντόπιας, της Φωτεινής Δαβάρα, την γυρίζει πίσω στο 1939 όπου η περιοχή μαστιζόταν από την ασθένεια της λέπρας και οι χανσενικοί εξορίζονταν στη Σπιναλόγκα.
Κάπως έτσι αρχίζει η ιστορία:
Η Ελένη Πετράκη, δασκάλα στο μικρό χωριό της Πλάκας, μητέρα της Άννας και της Μαρίας και σύζυγος του Γιώργη Πετράκη προσβάλλεται από τη νόσο του Χάνσεν και ανακαλύπτει ότι και ο Δημήτρης Λεμονιάς, μαθητής της, έχει προσβληθεί από τον ιό. Φεύγουν μαζί για τη Σπιναλόγκα. Η Μαρία και η Άννα μη αντέχοντας τον αποχωρισμό μένουν στο σπίτι και δεν πάνε στην προκυμαία, σε αντίθεση με το υπόλοιπο χωριό το οποίο είναι εκεί για να αποχαιρετήσει την Λενιώ και το μικρό αγόρι, το οποίο φημολογείται ότι μετάδωσε τη νόσο στη δασκάλα του. Στο νησί είναι πρόεδρος ο Πέτρος Κοντομάρης και ζει με τη γυναίκα του ελπίδα σε ένα από τα ομορφότερα σπίτια το νησιού.
Ενώ η Ελένη και ο Δημήτρης βρίσκονται στο νησί η ζωή συνεχίζεται με ραγδαίους ρυθμούς. Μια ομάδα Αθηναίων χανσενικών έρχεται στο νησί και το αλλάζει εντελώς. Ένας από αυτούς ο Νίκος Παπαδημητρίου μετά από προτροπή του Κοντομάρη αναλαμβάνει την αρχηγία του νησιού. Λίγο καιρό μετά έρχονται ατ μαντάτα για το θάνατο της Ελένης και λίγο αργότερα έρχονται και οι Γερμανοί. Καταλαμβάνουν την Πλάκα αλλά δεν περνάνε απέναντι λόγω του φόβου τους για τη νόσο του Χάνσεν. Με τη λήξη του πολέμου διοργανώθηκε μεγάλη γιορτή στην Πλάκα. Η Άννα μεγάλη κοπέλα πια αναζητεί την αρσενική θαλπωρή και τη βρίσκει στην αγκαλιά του Αντώνη αλλά αμέσως μετά θαμπώνεται από τη γοητεία και τον πλούτο του Ανδρέα Βανδουλάκη, τον οποίο και παντρεύεται, αποκρύπτοντάς του βέβαια την άμεση σχέση που έχει η οικογένεια της με το νησί της Σπιναλόγκας.
Λίγο καιρό μετά καταφθάνει ο Μανώλης, ξάδελφος του Ανδρέα, ο οποίος κάνει την Άννα να τον ποθήσει, λόγω όμως της ιδιαίτερης σχέσης που έχει με τον άντρα της τον γνωρίζει στην αδερφή της, με την οποί αποφασίζει να παντρευτεί (η Άννα σκάει από το κακό της που η αδερφή της παντρεύεται τον άνδρα που ποθεί). Κι όμως λίγο πριν το γάμο τους η Μαρία ανακαλύπτει ότι έχει προσβληθεί απ΄ τη νόσο και φεύγει πάραυτα για το νησί. Εκεί την επισκέπτεται καθημερινά η Φωτεινή, παντρεμένη πια και έγκυος στο δεύτερο παιδί της, και ο πατέρας της, Γιώργης, στο σπίτι της στη Σπιναλόγκα. Παράλληλα στην Πλάκα μαθαίνεται το γεγονός ότι η Άννα μένει έγκυος, υποψίες για την πατρότητα απ’ τη Μαρία και τη Φωτεινή πέφτουν στο Μανώλη Βανδουλάκη επειδή, παρά τα δέκα χρόνια έγγαμου βίου, ο Ανδρέας και Η Άννα δεν είχαν καταφέρει να κάνουν παιδί. Ο γιατρός Κυρίτσης μαζί με το γιατρό Λιαπάκη χορηγούν για πρώτη φορά το φάρμακο για τη θεραπεία της νόσου στους αρρώστους της Σπιναλόγκας. Μέσα σ’ αυτούς και η Μαρία η οποία ερωτεύεται τον γιατρό Κυρίτση. Εκείνη την περίοδο πεθαίνει και η ελπίδα Κοντομάρη. Μετά τη θεραπεία όλοι γυρνούν στην Πλάκα και γίνεται ένα μεγάλο γλέντι. Εκεί ο Κυρίτσης κάνει πρόταση γάμου στη Μαρία. Στο γλέντι είναι καλεσμένη η Άννα και Ανδρέας. Η μικρή Σοφία είναι ήδη δύο χρονών.
Ο Ανδρέας πια έχει αντιληφθεί τη σχέση της Άννας με τον ξάδερφο του και με την άφιξή τους στην Πλάκα, ο Ανδρέας ρωτάει την Άννα για τη σχέση της με τον Μανώλη κι αυτή τα παραδέχεται όλα. Ο Ανδρέας βγάζει ένα πιστόλι και σκοτώνει την Άννα. Τις τελευταίες στιγμές της τις πέρασε με την Μαρία και το Γιώργη.
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα η Μαρία και ο Γιώργης παντρεύονται και παίρνουν την κηδεμονία της μικρής Σοφίας μετά από τον θάνατο των παππούδων Βανδουλάκηδων. Η σοφία συνηθίζει τους καινούριους κηδεμόνες της και τους θεωρεί γονείς της. Στα δεκαοχτώ της μαθαίνει την αλήθεια και φεύγει για το εξωτερικό.
Τελειώνοντας την ιστορία η Φωτεινή καλεί τη Σοφία, η οποία καταφθάνει στην πλάκα και μετά φεύγει ξανά για το Λονδίνο αυτή τη φορά με την Αλέξις.
Τι μας άρεσε
Το βιβλίο αυτό μας έμαθε ότι η αληθινή αγάπη καταφέρνει να επιβιώσει κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες.
Τι δε μας άρεσε;
Τι δε μας άρεσε; Δε νομίζω ότι υπήρξε κάτι που δε μου άρεσε, εκτός βέβαια από τον άδικο θάνατο και της Άννας, τα οποία με έκαναν να βουρκώσω, αλλά το βιβλίο μιλάει για όλες τις πτυχές της ζωής και ο θάνατος ανήκει σε μια από αυτές.
Αξίζει ανεπιφύλακτα να διαβάσει κάποιος αυτό το βιβλίο. Όσον αφορά άλλα βιβλία της δεν ξέρω αν αξίζει να διαβαστούν, αλλάν λάβω υπόψη τον τρόπο και τη γλώσσα γραφής της, θεωρώ πως αξίζει τουλάχιστον τον κόπο.
Κρίσεις
"Βρίσκω Το Νησί ευαγγέλιο διακήρυξης της αγάπης και ευχαριστώ τη συγγραφέα από τα βάθη της καρδιάς μου για τη λεπτότητα με την οποία χειρίστηκε τους πάσχοντες από τη νόσο το Χάνσεν."
Εμμανουήλ Φουντουλάκης
"Best seller με χρώμα ελληνικό"
Στέφανος Δάνδολος
"Μυστικά, αποκαλύψεις, κατεστραμμένες ζωές σ’ ένα μυθιστόρημα που σε κερδίζει σελίδα-σελίδα."
Γιόλα Αργυροπούλου
Βοήθημα για την προσέγγιση του κειμένου
Έκφραση – Έκθεση Β’ Λυκείου, σσ. 158-162, 163-167
Χαλκίδα, Οκτώβρης Νοέμβρης 2010
Χαλκίδα, Οκτώβρης Νοέμβρης 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου